Οι Σαρακατσάνοι είναι νομάδες κτηνοτρόφοι με γνήσια ελληνική καταγωγή και οι ρίζες τους χάνονται στα βάθη των αιώνων. Είναι προσηλωμένοι σε πανάρχαια ήθη και έθιμα και διατηρούν αυστηρά τις παραδόσεις σε όλες τις εκδηλώσεις της ζωής τους. Μοναδική περιουσία έχουν τα κοπάδια απ’ αυτά ζουν και αυτά καθορίζουν τον αναλλοίωτο ρυθμό της ζωής τους με άξονα το ταξίδι, την αδιάκοπη μετακίνηση προς τις κατάλληλες βοσκές. Αν και είναι σπαρμένοι στα τέσσερα άκρα της Βαλκανικής, η φορεσιά τους δεν παρουσιάζει πολλές διαφορές. Είναι κοινή ομολογία πώς ή νυφιάτικη σαρακατσάνικη φορεσιά από τη Στερεά ως τη Θράκη ήταν ολοκόκκινη τα χρόνια της επανάστασης. Το άσπρο σιγκούνι μπήκε αργότερα και από την παλιά φορεσιά δεν έμεινε παρά μόνο ή κόκκινη ποδιά στη Θράκη.
Η φορεσιά των Σαρακατσάνων στην τελευταία της εξέλιξη διακρίνεται σε δύο τύπους: τη μία φορούν οι Σαρακατσάνοι από τη Δυτική Μακεδονία έως και τη βόρεια Πελοπόννησο και την άλλη από την Κεντρική Μακεδονία έως τη Ροδόπη. Τα χρώματα που τη χαρακτηρίζουν κυρίως είναι το μαύρο και το λευκό.
Γενικότερα, η σαρακατσάνικη φορεσιά αποτελείται από το κατασάρκι (συνηθίζεται στη Στερεά Ελλάδα, την Ήπειρο, τη Μακεδονία αλλά και τη Θράκη), τα χειρότια, τη φούστα με το κορμί (Στερεά, Ήπειρος), το πουκάμισο (Στερεά, Ήπειρος, Μακεδονία, Θράκη), την ξωτραχηλιά ή την ποδιά (Στερεά, Ήπειρος, Μακεδονία) ή το ρούχο (Θράκη), τη σεγκούνα ή σιγκούνι (φοριέται στις σαρακατσάνικες ενδυμασίες της Ηπείρου, της Μακεδονίας και της Θράκης) ή το ζωστάρι (Στερεά) ή το τσμαντάνι (Θράκη), το φστάνι, την καθημερινή κάπα (Ήπειρος, Μακεδονία) ή κοντοκάπι (Στερεά), το κοζόκι με τα κρεμαστά μανίκια στην πλάτη (Ήπειρος), το καπί της νύφης (Μακεδονία, Θράκη) ή τη χρυσή κοντόκοπα (Στερεά), τη ζώνα που συνήθως είναι πέτσινη (Στερεά, Ήπειρος, Μακεδονία, Θράκη), τη βελεντζούλα (Στερεά, Ήπειρος, Μακεδονία, Θράκη), τα τσουράπια (Στερεά, Ήπειρος, Μακεδονία, Θράκη) και τα πατούνια ή πατούνες (Θράκη).